Bij Ellen (53) is kinderen krijgen er nooit van gekomen. Omdat ze het simpelweg te druk had, dacht ze lange tijd, maar dat bleek toch niet het hele verhaal.
“Ik ben opgegroeid als de jongste van vier meiden, in een streng gereformeerd gezin. Het was thuis niet veilig: mijn vader had een persoonlijkheidsstoornis en mishandelde mijn moeder. Ze was bang en nerveus, er hing voortdurend een dreigend gevoel in huis. Als je opgroeit in zo’n situatie kan dat bijna niet anders dan psychische gevolgen hebben. Ik was dus ook nog de jongste. Mijn zussen speelden de baas over me en ik was een gevoelig kind. Eigenlijk ben ik pas echt gaan leven op mijn achttiende, toen ik ging studeren in Utrecht. Ik werkte bij een strandpaviljoen, kon niet wáchten om te ontsnappen. Al snel liep ik recht in de armen van een man, waarmee ik vlug ging samenwonen. Misschien kon ik die vrijheid toch niet aan, denk ik achteraf. Hoe dan ook: zodra we samen waren had ik meteen het gevoel: wij krijgen geen kinderen samen. Ik had er geen behoefte aan, hij wilde ze niet en ik mijn leven was al druk genoeg. Mijn studies Internationale geschiedenis en Vrouwenstudies heb ik cum laude afgerond en daarnaast werkte ik veel in de horeca. Na mijn afstuderen combineerde ik werk op de universiteit met mijn eigen eetcafe; ik was altijd bezig.”
Alles kwijt
“Ik werkte te graag en te veel om kinderen te hebben, dat was altijd mijn reden. En ik wist dat mijn man niet de ideale vader zou zijn, hij zat niet lekker in zijn vel. Nadat het met hem beter ging voelde ik heel helder: nu is het klaar, tijd voor mij om te vertrekken en een volgende stap te zetten. Niet dat dit gemakkelijk was. Ik liet een joekel van een huis achter, met allerlei dieren, en raakte tot overmaat van ramp ook nog mijn baan bij de universiteit kwijt. Ik moest weer beginnen vanaf nul. Op dat moment was ik héél blij dat ik geen kinderen had, dat had het nog pittiger gemaakt. UIteindelijk werd ik zelfstandig ondernemer en zette ik een marketingbureau op waarmee ik goed geld verdiende. Maar ook dat maakte me niet gelukkig. Ik heb altijd geloofd in je hart volgen, doen waar je bang voor bent. Dat ik in 2015 opeens besloot om een VW-camper te kopen en door Europa te reizen vonden sommige mensen misschien gek, maar mijn vrienden waren totaal niet verbaasd. Nadat ik een darmontsteking kreeg, keerde ik terug naar Nederland. Volgens mijn huisarts kon die ziekte te maken hebben met psychologische problemen, die kunnen weerspiegeld worden in darmklachten. Ik dacht: dan maar eens langs een psycholoog. En toen kwam alle ellende naar boven.”
Vleugje jaloezie
“Als kind was ik zo ongelukkig, dat ik me eigenlijk niet kon én kan voorstellen dat ik een kind gelukkig kan maken. Mijn idee van liefde is behoorlijk verknipt, omdat ik geen goede voorbeelden daarin heb gehad. Het drukke bestaan dat ik leidde, met al dat werken en reizen, was een soort vlucht voor al die herinneringen. Als je het maar druk genoeg hebt, hoef je niet na te denken over nare dingen van vroeger. Of een eventuele kinderwens. Van thuiszitten met een kind was ik heel ongelukkig geworden, dat weet ik zeker. Maar waar ik vroeger dacht dat dit kwam omdat ik liever werkte, weet ik nu dat het niet zo simpel ligt. Ik vind kinderen overigens geweldig, kan ook heel goed met ze overweg. Toch heb ik nooit gedacht: had ik ze maar wél gekregen. Of nou ja, een paar maanden geleden was er voor het eerst een klein vleugje. Een vriendin vertelde dat ze met haar dochter op vakantie ging en dat leek me stiekem heel leuk, toen voelde ik wel even een vreemd soort jaloezie. Maar dat is alles. Ik kan mijn liefde en moedergevoelens op genoeg andere plekken kwijt. Bij dieren bijvoorbeeld, de klanten die in het café kwamen , studenten op de universiteit of vrienden. Zelf kinderen krijgen is geen onderwerp in mijn leven. Misschien dat ik die biologische klok wel heb, maar ik heb hem in ieder geval nooit horen tikken.”
Je hart volgen
“Gek genoeg krijg ik amper opmerkingen of vragen hierover. Misschien omdat ik de energie uitstraal dat ik het niet eng vind om mijn eigen keuzes te maken? Dat is vrij zeldzaam voor vrouwen, zeker als je moeder bent. Voor mij geldt: is iets eng, dan moet je het júist doen. Volg je hart. Ik was ook bloednerveus toen ik wegreed in die camper hoor, maar die ervaring had ik voor geen goud willen missen. Op mijn sterfbed wil ik nergens spijt van hebben gehad. Ik pieker dan ook nooit of ik wel de juiste keus heb gemaakt, op het juiste moment. Het komt wanneer het komt, dát is het juiste moment. Daarin ben ik heel intuïtief. Ook als het gaat om mijn toekomstplannen. In the middle of nowhere de achterband van mijn camper vervangen, vond ik minder eng dan het idee om alleen thuis met een kind te zitten. Ieder zijn eigen leven en eigen keuzes. Als je er maar zélf gelukkig mee bent. We veroordelen elkaars soms zo. Toen ik ging scheiden gaven andere mensen mij het idee dat ik zonder partner geen compleet mens was. Volgens mij zit daar jaloezie in verborgen, ook met de manier waarop vrouwen met kinderen vragen naar het waarom van bewuste kinderloosheid. Heb jij het moeilijk met je eigen keus, dan is het wel zo veilig om de vriendin die heel andere keuzes heeft gemaakt naar beneden te trekken. Het venijn dat in de vraag ‘Waarom niet?’ kan zitten, heeft daar volgens mij wel wat mee te maken. Maar ik denk altijd: iemands oordeel gaat niet over jou, maar over die persoon zelf.”