Dit moet je weten over trauma. Een uitleg van de IFS

Er wordt tegenwoordig veel gepraat over trauma. Als ik de discussies een beetje volg, dan zie ik vaak een misverstand opdoemen. Dat is dat veel mensen denken dat trauma iets ergs is dat in het verleden is gebeurd, maar dat is niet trauma. Trauma is niet wat gebeurd is, maar hoe jouw systeem reageert op die gebeurtenis.

>> Bekijk de video, of lees de tekst onder deze video <<

In die zin zijn we allemaal getraumatiseerd, omdat wij gezonde wezens zijn die leven in een traumatiserende maatschappij. Er zijn veel oorlogen aan de hand, maar er is ook de informatiedichtheid, onze ouders die het druk hebben, onze ouders die natuurlijk ook hun eigen probleem hebben, en die daardoor niet altijd hebben kunnen geven aan hun kinderen wat ze nodig hebben. Logisch ook. Trauma is in feite een onderdeel van ons bestaan.

Ik heb iets meer trauma dan de gemiddelde Nederlander. Daarom ben ik daar ook echt ingedoken, want dat was voor mij van levensbelang. En er is één verhaal dat mij enorm heeft geholpen. Daarom wil ik dat in deze video ook vooral met jou delen, omdat ik hoop dat het jou ook gaat helpen.

Het verhaal is van Richard Schwarz. Hij is een familietherapeut die al 40 jaar ervaring heeft, en die een model heeft ontwikkeld. Het heet de IFS: de ‘Internal Family Systems.’ Tegenwoordig is dit in Amerika een heel gangbare manier om trauma te behandelen.

De theorie ven Richard Schwarz is in feite simpel uit te leggen. Het eerste dat je ervan moet weten is dat wij bestaan uit verschillende persoonlijkheden. Hij noemt het ‘parts.’ Schwarz zegt dat er drie soorten zijn.

De eerste groep is de ‘exiles,’ de bannelingen. Dit zijn delen van ons die vroeger zijn getraumatiseerd, en die in de kelder zijn gaan wonen. Die zie of hoor je niet meer. Tot die tijd waren het blije, vrolijke kindjes, maar daarna gaan die zich verstoppen.

Het bijzondere aan de theorie van Richard Schwarz is dat hij zegt dat andere delen die bannelingen gaan beschermen. Dan zijn er twee vormen: de managers, en de brandblussers. De managers scannen de omgeving op mogelijk gevaar, en als ze iets zien, horen, ruiken, wat hun aan het oude trauma doet denken, dan zorgen ze ervoor dat dat niet meer voor gaat komen. De managers blijven dus leven in de tijd van het oorspronkelijke trauma, en die denken: ‘oh, dat hebben we vaker gezien, niet doen, wegwezen.” Dit is dus een hele controlerende functie in ons leven. Je herkent het vast wel in je eigen leven.

De brandblussers zijn andere vormen van beschermers. Die zorgen ervoor dat als er iets ouds geraakt is, ondanks het werk van de managers, dat je dat in ieder geval niet hoeft te voelen. De brandblussers denken dat je eraan dood gaat als je dat oude trauma ooit nog een keer moet gaan voelen. Het is echt een kwestie van leven of dood bij die brandblussers. Die gaan dus de boel lopen blussen. Dat doen ze met alcohol, drugs, workaholic zijn, en alle manieren van escapisme. Alles om te voorkomen dat je dat oorspronkelijke trauma hoeft te voelen.

Wat er in Nederland gebeurt als het gaat om trauma therapie, is dat we aan de banneling moeten gaan werken, want dat is de oorsprong van het trauma. Richard Schwarz zegt: dat moet je juist niet doen. Je moet gaan praten met de managers en de brandblussers. Het is ook mijn ervaring: als jij naar de bannelingen gaat zonder toestemming van de beschermers (ik noem dat draken), dan gaan die beschermers stampei maken. Die maken het uiteindelijk voor de cliënt erger dan het was.

Daardoor komt het dus ook zo vaak voor dat mensen die in therapie gaan uiteindelijk slechter worden, in plaats van beter. Dat komt dus omdat die beschermers in opstand komen als je zonder hun toestemming naar de bannelingen toegaat. Die gaan ervoor zorgen dat je juist nog meer gaat drinken, of nog meer aan zelfmutilatie doet of eetstoornissen krijgt.

Wat Schwarz zegt is: ga praten met de beschermers, die draken. Ga daar het gesprek mee aan en ga die helen. En wat er dan gebeurt, zegt Schwarz, is dat er dan één deel van ons bovenkomt wat niet getraumatiseerd is, en wat ook nooit getraumatiseerd zal raken. Dat deel noemt hij het Self, met een hoofdletter S. Er is dus één deel dat onze unieke ik is, onze Boeddha natuur, ons hogere zelf, of hoe je het ook wil noemen.

Als je als therapeut of cliënt praat met die beschermers (draken), en als je hun vraagt om een stapje achteruit te doen, dan komt er ruimte voor die Self om omhoog te komen, en die is degene die de banneling gaat helen. Dat doet dus niet de therapeut, dat doet het Self. In trauma therapie ben je er dus mee bezig dat die brandblussers en managers daar ruimte aan geven.

Waarom ben ik nou zo blij met dit verhaal, met deze therapie? Dat is dat het mij heel erg geruststelt als ik van mezelf zie dat ik weer eens gekke dingen aan het doen ben. Dan kan ik denken: “oh ja, dat ben ik niet, dat zijn mijn draken.” Voor mij is het werk dus ook om steeds meer draken te leren kennen, en daarmee het gesprek aan te gaan, en om op die manier, via mijn Self, mijn bannelingen te helen.

Dat is een lange weg. Het kennen van deze theorie heeft mij al heel erg geholpen, omdat het meteen zorgt voor meer compassie. Als ik mezelf rare dingen zie doen, dan kan ik zien: “oh ja, dat is een draak.” Dan kan ik de draak er zelfs voor bedanken omdat ze zo haar best doet om mij veilig te houden. Want dat is uiteindelijk wat die beschermers doen. Ze werken snoeihard om je veilig te houden. Het beste dat je kunt doen is ze erkennen en daarvoor bedanken, en daar wordt de hele boel al meteen rustiger van.

Ik hoop dat dit je helpt. Als je meer wilt weten, dan is dit de website van de IFS.

Richard Schwarz heeft ook een prachtig boek geschreven: “No bad parts.”

Ik kijk uit naar je reactie. Laat je het me weten? Op het contactformulier staan alle plekken waar je me kunt vinden.

Je kunt ook een gratis coaching sessie met mij boeken!

Kijk voor meer informatie op de website travellingtheroadtofreedom.com