Digitale nomade strandt voorlopig in Gorredijk

Tussenstop in woonarkje aan de Kerkewal

Digitale nomade strandt in Gorredijk

Het verhaal begint met de aanschaf van een campertje bij hobbysleutelaar Ernst in Bontebok en eindigt voorlopig in een woonarkje aan de Kerkewal in Gorredijk. In de vijfenhalfjaar daartussen zwerft Ellen de Dreu, met niet veel meer dan laptop en smartphone, als een eigentijdse nomade door Europa. “Tijdens die jaren onderweg maakte ik innerlijk de reis naar hoe ik wil leven.”

Hoe dat leven eruitziet ligt in de vorm van een tekening op tafel van haar tijdelijk woonadres. In bewust kinderlijke stijl heeft Ellen haar ideale wereld verbeeldt: strand, palmbomen, een gemeenschapsgebouwtje met veranda, daaromheen gegroepeerd hutten, tenten en campers. En vogels, veel vogels. “Mijn gedroomde co-working place ligt in de natuur, met een hangmat als bureau. Een pleisterplaats met wifi, waar je naar believen met gelijkgestemden kan werken of spelen. En ’s avonds met elkaar de maaltijd deelt.”

De verwezenlijking laat door corona nog even op zich wachten. In Gorredijk, haar vluchtplek uit de verstikkende lockdown van Valencia, maakt ze eerst haar boek af: Ellen in Wonderland. Aan de hand van dagboekaantekeningen beschrijft ze hoe het haar de afgelopen jaren als digitale nomade is vergaan en wat haar omzwervingen hebben gebracht. “Mijn verhaal volgt de stappen van de klassieke mythe van de reis van de held. Eerst is er de innerlijke stem die tot actie maant, dan komt de angst om het avontuur aan te gaan, vervolgens de hobbelige weg van de overwonnen mislukkingen en tegenslagen. En uiteindelijk de terugkeer om de ervaringen van de reis te delen.”

Proloog

Daar gaat een proloog aan vooraf. Net afgestudeerd eind jaren tachtig krijgt Ellen een tip van de strandtenthouder bij wie ze als serveerster haar studiegeld verdiende. “Het eetcafé in het haventje van Heeg komt vrij, net wat voor jou, zei hij. Ach, waarom niet, dacht ik. Aan de universiteit gaf ik zes uur les, een eetcafé kon ik er wel bij hebben.” In jaren erna bouwt ze de horecagelegenheid uit, ontmoet haar man Joep, en koopt een fraaie woonboerderij in Oudega. Hard werken met twee banen, maar de zaken gaan goed. Met man Joep gaat het minder. Hij lijdt aan het posttraumatisch stresssyndroom en ze komen terecht in een langdurige maalstroom van psychiatrische behandelingen. Een zware tijd die wissels trekt op relatie en werk. “Toen de psychiater Joep uiteindelijk genezen verklaarde, heb ik gezegd: je bent nu beter, ik ga bij je weg.” Het eetcafé gaat maar moeizaam van de hand en in dezelfde tijd zegt ook de universiteit haar parttime baan op. Ze spreken af dat Joep in de boerderij blijft wonen, Ellen geeft hem de tijd haar uit te kopen. “Ik was 37 jaar, alle schepen achter me stonden in brand, ik had alleen mezelf nog.”

Saai leven

Maar dat is genoeg voor een sprankje vertrouwen. De goedkoopste woonruimte vindt Ellen in Nieuwegein en ze stort zich op opleidingen tot professioneel trainer en marketingadviseur, vastbesloten opnieuw een eigen bedrijf op te zetten. “Binnen het jaar had ik een omzet van anderhalve ton.” Haar bankrekening groeit, maar tijd voor vrienden heeft ze nauwelijks. De monomanie van haar nieuwe bestaan verdringt ze door nog meer te werken. “Maar onwillekeurig zeurde telkens door mijn hoofd: is dit het nu? Wat een saai leven.” Om het gemis aan Friese natuur enigszins te compenseren, koopt ze een Volkswagen camper, toevallig in Bontebok. Tijdens haar eerste tripje naar Bretagne gaat de laptop mee om een website voor een klant te maken. In het zonnetje met de laptop op schoot, zittend op een zwerfkei naast het toiletgebouwtje van een Franse camping, komt het inzicht. “Ik keek even op door wat vogelgeluiden en realiseerde me: dit is gewoon perfect, zo kan het dus ook.”

Follow your bliss

Weer thuis belandt Ellen in tweestrijd. Een stem van binnen moedigt haar aan om al rondtrekkend vanuit de koffer te gaan ondernemen. Haar hoofd zegt: zet niet alles wat je hebt bereikt op het spel. “Dat werkte verlammend. Ik had een grote opdracht liggen, maar daar kwam ik maar niet toe. Evengoed deed ik ook niks met het idee van digitale nomade.” Gaan of niet gaan? Ellen sluit zich tijdens de kerstdagen van 2014 op om de knoop door te hakken. Op televisie komt een interview van Floortje Dessing in Tanzania voorbij. “Een Argentijns stel trok al jaren in een oldtimer de wereld rond en had in de tussentijd ook nog eens kinderen gekregen. Wat nou het moeilijkste was aan zo’n leven zonder vastigheid, vroeg Floortje. Na enig nadenken antwoordde de vrouw: het allermoeilijkst is het vertrek, je moet een datum stellen. Dat kwam recht bij mij binnen.”

Ellen weet nog hoe ze later op de avond met knikkende knieën langs de Lek wandelt om alles op een rijtje te krijgen. Ze besluit te gaan. En zonder marketingtrucs, niet als de zoveelste influencer want dan is ze nog niet vrij. Gewoon eerst weg, dan plannen maken: follow your bliss, op 25 januari zal ze vertrekken. “Ik was opgetogen en doodsbenauwd tegelijk, boven me stond de scherp afgetekende maan. Ik bedacht: jij bent overal, wat kan me eigenlijk gebeuren. Alles verliezen heb ik al eens meegemaakt.”

Hotspots

Ze heeft drie weken om van haar reis voor te bereiden, een confronterende periode. Ze belt al haar vrienden om te vertellen dat ze gaat. Een week later belt ze de vriendenkring weer: ze gaat toch maar niet. Wel, niet, wel, niet: hoe dichter haar deadline van vertrek nadert, hoe beklemmender. Op een meeting van Facebook voor digitale nomaden in Utrecht raakt ze in gesprek met twee hippe ervaringsdeskundigen. “Dat straalden ze ook aan alle kanten uit. Vanuit de hoogte vroegen ze welke hotspots ik in gedachten had en hoe mijn plan er dan uitzag. Hotspots? Ik wist niet eens wat ik me daarbij moest voorstellen. En plan? Ik wilde juist geen plan.”

Het begrip digitale nomade komt oorspronkelijk uit de surfersgemeenschap, komt Ellen aan de weet. “Het begon met vrijgevochten computerprogrammeurs die, met onder de ene arm een laptop en onder de andere een surfplank, de wereld afstruinen op zoek naar de hoogste golven en tussendoor bijklussen om in hun onderhoud te voorzien. Later krijgt dat navolging door mensen met een vaste baan, zoals die twee in Utrecht. Ze reizen naar hotspots af, steden met goede wifi-verbinding in zonnige landen als Thailand of Zuid-Afrika, om een soort werkvakantie te houden. Daar zit niet zoveel avontuurlijks bij. Ik wilde juist geen gebaande paden, maar de natuur in.”

Wielewalen

Niet dat ze zich zo stoer voelt na het afscheidsfeest. Als de vriendenkring het campertje uitzwaait, komt het even bij haar op om een blokje om te rijden en te wachten tot iedereen weer naar huis is. “Ik was op zielsniveau bang voor het onbekende. Maar dan doet het er dus toe, vermande ik mezelf. Je moet door je vrees heen het geloof in jezelf vinden: angsten accepteren en van daaruit vertrouwen op eigen kracht en inzicht. Dan kom je tot dingen die ertoe doen.”

De winter van 2014/2015 staat te boek als zacht, maar net in de dagen dat Ellen wegrijdt naar het Zuiden slaat de vorst toe en valt de sneeuw met bakken uit de hemel. Glibberend en schuivend komt ze de eerste dag laat op de avond tot aan Metz. Ze bewaart nog een selfie waarop ze uitgeput met een geforceerde glimlach op een snelweghotelbed zit, bakje yoghurt en wortel in de hand: “Zo van: jee, kijk mij eens, avontuur”. Het bar slechte weer houdt aan tot voorbij de Frans-Spaanse grens, pas diep in Spanje begint het ergens op te lijken. “Op een camping in de Sierra Espuña, bovenop een berg, kocht ik mijn eerste biertje. Die dronk ik op tussen de bloeiende amandelbomen, omringd door het geluid van wielewalen en dwerguiltjes. De volgende dag ging mijn mobiel: een klant voor een trainingsprogramma, of we op korte termijn wat af konden spreken. Ik zei: jawel, maar mijn kantoor staat inmiddels 2500 kilometer verderop. Geweldig, vond ze: zoek ik je daar op en gaan we aan het werk. Yes, dacht ik, het kan dus echt.”

Tarifa

Kriskras zakt Ellen steeds zuidelijker af. Natuurlijk komt ze ‘draken’ tegen: momenten van eenzaamheid, lekke banden, motorpech. Maar zelfs in the middle of nowhere duikt er altijd wel iemand op die haar een helpende hand reikt. Met de vrijheid komt het vertrouwen dat voor verbinding zorgt, ervaart ze. Ze houdt er bijzondere vriendschappen aan over. Elke dag begint met schrijven in haar dagboek, daarna gaat ze aan het werk. Op een camping in Andalusië lachen de andere gasten haar uit als ze voor de zoveelste keer met de laptop op schoot voor haar campertje zit. “Ze dachten dat ik gameverslaafd was. Ik heb toen ’s avonds voor mijn campinggenoten een minicollege gegeven en vertelt waar ik mee bezig was.”

In Tarifa, het zuidelijkste puntje van het Europese continent, vindt Ellen een soort van thuis. “Een magische plek, recht boven je vliegen de trekvogels over die van en naar Afrika gaan.” Na een jaar geeft ze haar huurhuis in Nieuwegein op, de back up heeft ze niet langer nodig. Uit nieuwsgierigheid probeert ze Boedapest uit, maar ze krijgt Tarifa met zijn bonte mengeling aan nationaliteiten niet uit haar hoofd. Met behulp van haar Spaanse kennissenkring vindt ze er een huisje. “Midden in een natuurgebied, met een oude kurkeik voor de deur. Met anderen organiseerde ik er workshops om na afloop met zijn allen onder de boom te eten. Een jaar lang leefde ik zo mijn droom.”

Oude draak

Maar dan steekt een oude draak de kop op. Ellen wordt ziek, zo ziek dat ze denkt dat ze dood gaat. Darmtonsteking krijgt ze in het Spaanse ziekenhuis te horen, genezing zal tijd vergen. Ze keert terug naar Nederland waar haar arts erop wijst dat darmziekten dikwijls van psychosomatische aard zijn. “Er was een verband met mijn jeugd. Ik groeide op als de jongste in een gereformeerd gezin, streng van de buitenwereld afgeschermd. Mijn vader mishandelde mijn moeder, het was een onveilig gezin. Die dreiging was er altijd.” Ze gaat in therapie, maar in plaats van bevrijdend, wakkert de psychiatrische behandeling haar trauma juist aan. Ellen besluit haar heil te zoeken in de natuur. Ze doorkruist in een caravan twee jaar lang Zuid- en Oost-Nederland om als een Oudtestamentische kluizenaar in de natuurgebieden haar grote draak te bevechten. “Achteraf gezien misschien niet de meest geëigende manier, in je eentje ben je natuurlijk continue aan je verleden overgeleverd.” Maar ze krabbelt er uiteindelijk bovenop. “Je innerlijke draken zijn poortwachters van de angst, daar moet je voorbij zonder te doen alsof ze niet bestaan.” De loutering versterkt het besef dat ze als digitale nomade haar weg moet blijven volgen. Uit die periode stamt ook de tekening van haar paradijselijke pleisterplaats.

Dictatoriale lockdown

Terug naar Tarifa wil ze niet, dat hoofdstuk heeft ze afgesloten, intuïtief zet ze haar zinnen op de omgeving van Valencia. Prettige stad, aangenaam klimaat, vliegveld nabij - de eerste vijf weken van haar verblijf bleken al haar vermoedens te kloppen. Maar dan dient een draak zich aan die iedereen in de greep houdt: corona. Net als de inwoners komt Ellen acht weken lang gevangen te zitten in volledige lockdown; wie zich op de uitgestorven straten waagt loopt risico op zware boetes. “De politie viel weer terug in oude Franco-reflexen, Valencia leek een oorlogsgebied onder dictatuur.” Op haar Facebookpagina doet ze een oproep voor woonruimte in Nederland en zodra de strenge maatregelen iets worden verlicht, vlucht Ellen de stad uit. Zo belandt ze dus in het arkje in Gorredijk, waar ze zich eerst nog verschanst uit angst voor corona. “Na Valencia moest ik wennen hoe onbekommerd iedereen hier met elkaar omgaat.” Maar geleidelijk aan kruipt ze uit haar schulp. Ze laat nu dagelijks de hond uit van overburen op leeftijd Iepie en Beene. En ze heeft zich aangemeld bij de natuurclub van Gorredijk.

Dat ze weer vertrekt om haar droom na te jagen, staat niettemin vast. Hoe en wanneer ziet ze wel, eerst het boek. Haar campertje heeft ze naar Bontebok gebracht, Ernst heeft hem inmiddels voor haar verkocht. “Vrijheid zit hem niet in de aanschaf van een camper, dat kan hooguit een middel zijn. Vrijheid is durven leven met al je angsten, maar in het vertrouwen dat je op weg bent naar wie je wil zijn.”